PROGRAM „ŚWIĘTO KOBIET” REMIZA OSP JERZMANOWICE 5.03.2023

Kim tak naprawdę jest kobieta? Już od stuleci stanowi źródło natchnienia, przedstawiana jest przez malarzy oraz poetów, niczym anioł i diabeł, dobro a zarazem zło. Kobieta stanowi wyjątek od istniejącej reguły. Może być równocześnie bezwzględna i czuła, cudownie piękna oraz odpychająca, dlatego też jest kobietą. Jest czymś niepojętym, nieziemskim, Matką Ziemią oraz Śmiercią, może być wszystkim oraz niczym, początkiem oraz końcem. Powstała z żebra pierwszego mężczyzny – Adama, to istota będąca “duchem z niebios w ludzkim ciele, nie ze świata, a na świecie”.

 

Fragment wiersza „Ewa” Juliana Tuwima


A że Pan Bóg ją stworzył, a szatan opętał,
Jest więc odtąd na wieki i grzeszna, i święta,
Zdradliwa i wierna, i dobra i zła,
I rozkosz i rozpacz, i uśmiech i łza…
I anioł i demon, i upiór i cud,
I szczyt nad chmurami, i przepaść bez dna.
Początek i koniec – kobieta – to ja.

 

Międzynarodowy Dzień Kobiet to stosunkowo młode święto. Pomysł obchodów Dnia Kobiet zrodził się na początku XX wieku, za sprawą działań ruchu robotniczego w Europie i Ameryce Północnej. Dziś nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że Międzynarodowy Dzień Kobiet został ustanowiony w ramach działań o równouprawnienie, w tym między innymi w celu budowania poparcia społecznego dla walki o prawa wyborcze dla kobiet. Obchody Międzynarodowego Dnia Kobiet służyć mają podkreśleniu znaczenia kobiet w życiu społecznym oraz docenieniu ich wkładu w rozwój takich dziedzin aktywności ludzkiej, jak nauka, kultura czy budowanie pokoju na świecie.

Święto kobiet opisywał w swoich wierszach Andrzej Derejski urodzony w 1895 roku mieszkaniec Jerzmanowic, w którego życiorysie odnajdujemy: walkę o edukację w latach młodości, trudną sytuację rodzinną. Po I wojnie światowej pracował jako gospodarz, a później sekretarz w polskiej policji. W latach 30. przeniesiony do Sokółki, gdzie poznał swoją przyszłą żonę Helenę. Później razem walczyli w Powstaniu Warszawskim, za co ponieśli wysoką karę: On w niewolniczej pracy przy kopaniu okopów, Ona zesłana do Ravensbrück!

Wojna, zesłanie na Sybir córki Krysi, przymusowe roboty, żona w bestialskim nazistowskim obozie koncentracyjnym… Tyle zła i niewyobrażalnej przykrości stanęło na jego drodze, a mimo to w swoich wierszach pokazuje w pięknych słowach jak ważna jest KOBIETA, i jej rola w świecie!

 

Andrzej Derejski „Na święto Kobiet” Olsztyn, 8 marca 1952 roku

W Dniu Święta Kobiet łączą się wszystkie Niewiasty
Na całej Kuli Ziemskiej i wznoszą toasty,
Za wielkich ludzi świata, którzy im przodują
I drogę pokojową przyszłości torują.

Serca ich, czulsze stokroć niźli sejsmografy
Krytykują ustawy, ganią paragrafy,
Krajów, w który panuje przemoc i tyrania,
Bo na papierze u nich jest demokracja…

Dlaczego tak obchodzą święto swe dostojnie!
Dlaczego wygłaszają hasła przeciw wojnie!
Dlaczego potępiają podżegaczy wojny!
I dlaczego żądają, aby świat był wolny!

Bo wojna jest największą zbrodnią na tym świecie,
Bo walczyć przeciwko niej należy kobiecie,
Bo grozi śmiercią ojca, syna, brata, męża
A głos kobiety zawsze na świecie zwycięża.

Życzymy więc kobietom powszechnej radości
Niech nie zaznają więcej wojny okropności
Niech w walce przeciw wojnie otacza je męstwo,
I niech osiągną słuszne na świecie zwycięstwo.

 

Dwa lata później Andrzej Derejski ponownie pisze…

 

Andrzej Derejski „Na święto Kobiet” Olsztyn, 8 marca 1954 roku

Gdy cały świat obchodzi dziś Święto Kobiety
Wystawiając publiczne wszystkie jej zalety
Na czole wszystkich kobiet występuje duma!
Boć to przecież niedawno przed laty kilkoma
Stanowisko jej było nie do porównania
Z dzisiejszym, a o pracy kobiety były nikłe zdania!
Dziś jeszcze pamiętamy dawniejsze przysłowie,
Wymawiane złośliwie o kobiecej głowie,
Że posiada włos długi, ale rozum krótki!
Dziś zginęły do tego szyderstwa pobudki,
Bo się widzi kobietę pracującą wszędzie:
Przy warsztacie, na roli, w wojsku i urzędzie
Jak spełnia swe zadania przy mężczyzny boku
I z nim po trasie pracy chodzi w równym kroku.
Kobiet takich na świecie mamy miliony
Są to wdowy, rozwódki, samotne i żony,
Tworzące w świecie wielką organizację,
Która walczy o wolność i demokrację!
Stąd więc uzasadnione mamy zapewnienie,
Że to demokratyczne, kobiece zrzeszenie
Ujmie w swe ręce sprawę pokoju i wojny,
A wówczas każdy człowiek może być spokojny,
Że nie stanie się łupem mięsa armatniego!
Niechże zrzeszenie kobiet walczy w imię tego,
Aby rozpędzić chmury ciągnące ze wschodu!
Brzemienne materią wojny, moru, głodu!
Niech walczy za idee trwałego pokoju,
A z trudów członkiń i przywódczyń znoju,
Niech wyrośnie gałązka oliwnego drzewa
która nad kulą ziemską niech szumnie powiewa!

Literatura, w ciągu stuleci, przedstawia czytelnikowi wszystkie możliwe rodzaje wizerunku kobiety. Kobieta stanowiła zawsze cudowne zjawisko pochodzące od Boga, powstałe z żebra pierwszego mężczyzny – Adama. Już od najdawniejszych czasów, otaczano ją kultem niemal boskim.

 

Mariusz Parlicki „Kobieta, czy życie”

To nadzwyczajny dylemat,
przed którym staje poeta –
co jest piękniejsze z dwóch zjawisk –
życie, czy może kobieta?.

Dylemat dla Salomona,
wart jednak prawdy odkrycia.
lecz czymże kobieta bez życia?

To fakt, więc jednak życie,
ale znów spójrzmy, niestety
życie niewiele też warte,
gdy wiedziesz je bez kobiety.

Tak więc nie sposób nic wybrać,
dowiodłem to tu niezbicie,
bo najpiękniejsze są razem –
i kobieta, i życie!

Burzliwa historia Międzynarodowego Dnia Kobiet oraz szlachetne cele jego ustanowienia powinny być dla współcześnie żyjących kobiet powodem do dumy. Przyjmowanie życzeń i drobnych upominków to rzecz wskazana, będąca dowodem naszej znajomości historii, a także wyrazem solidaryzowania się z kobietami współcześnie walczącymi z dyskryminacją oraz brakiem szacunku. Dodatkowo nasze święto daje szansę podjęcia publicznej dyskusji o trudnych problemach, z którymi borykają się kobiety na całym świecie.

 

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska „Święto Kobiet”

Dzisiaj dzień piękny, uroczysty!
Taki dzień raz się w roku zdarza,
gdy 8 Marca z gwarem wiosny
wytryśnie z kartek kalendarza.
Tak, to wspaniałe, wielkie Święto,
więc śpieszą chłopcy i panowie
z bukietem życzeń w barwach kwiatów –
Uśmiechnąć się do Wszystkich Kobiet.

W Polsce Dzień Kobiet kojarzy się głównie z PRL-em, kiedy to kobiety otrzymywały w zakładach pracy goździki i rajstopy. Chociaż podarki te miały być wyrazem szacunku dla kobiet, ich odbiór należało pokwitować 😊. W latach 70. 8 marca faktycznie prezentowano sylwetki kobiet, które zaistniały w różnych dziedzinach, ale dla zwykłych robotnic nie był to dzień tak uroczysty jak mogłoby się wydawać. W zakładach pracy i szkołach podkreślano ich wkład w funkcjonowanie gospodarki. Nieco później goździki zastąpiły tulipany…

 

Maria Szlachetka „Wspomnienie lat 70-tych”

Danaż moja dana
Kobitko kochana
Dzisiaj Twoje święto
Więc bądź uśmiechnięta

Kiedy KC rządził
Nikt nigdzie nie błądził
Goździki z rajtkami
szły wtedy parami!

Sekretarz radośnie
W dniu owego święta
Prezenty rozdawał
I gorzałkę stawiał.

Miło się wspomina
Te czerwone lata
Kobiety szalały
Była dobra praca.

Bony i talony
Fruwały na wietrze
Każda Pani niosła
Każda Pani niosła

Każda Pani niosła
Musimy tradycję
Zawsze podtrzymywać
Święto Kobiet cenić
I dobrze wspominać.

Początek i koniec
jak w wierszu Tuwima
Spuentuję to tak:
Wiara czyni cuda a babie się uda!

Kobiety to dla Was!

Gwiazdy na niebie
Słońce i wiatr
Kwiaty na łące
Zakupy w Biedronce
Kalendarz na ścianie
Tło na ekranie
Matematyczny procencik

Oby złapać zakręcik
Lody na patyku
I kury w kurniku
Kawa z kogutkiem
Ciastko kremowe
Rajstopy nylonowe
Wszystko znakomite
Cieszcie się życiem, bo…
Warto kochać, marzyć i śnić
Niech żyje Babski Świat!

Kobieto bądź zawsze oryginalna
I piękna jak zorza polarna
Troszkę bądź ekscentryczna
Niekiedy i elektryczna …
Bądź Panią radosną, wesołą
Rozsiewaj tą radość w koło
Bądź również czasami poważna
Powaga też w życiu jest ważna
Bądź ciepłą, przyjazną osobą
A w ogóle to bądź sobą!